Abramowicz Mikołaj (1788–1835), brat Ignacego, syn Joachima, starosty hubskiego i cytowiańskiego, i Sierakowskiej; sędzia graniczny pow. wileńskiego, marszałek szlachty pow. wileńskiego, szambelan dworu rosyjskiego. W r. 1812 stanął po stronie Napoleona, został konsyljarzem Komitetu spraw wewnętrznych w Komisji Rządu Tymczasowego W. Ks. Lit., nadto zaofiarował się utworzyć własnym kosztem pułk huzarów i z tego zapewne tytułu otrzymał 29 VIII 1812 rangę podpułkownika. W listopadzie 1812 r. z polecenia księcia Bassano podjął się niebezpiecznej misji przedostania się z Wilna do będącej w odwrocie armji napoleońskiej; w pierwszej wyprawie do korpusów Victora był pochwycony w chłopskiem przebraniu przez kozaków i skatowany; nie zdradził się, a ledwie podleczony, ruszył ponownie, by dotrzeć do cesarza. Wśród tysiącznych niebezpieczeństw dotarł do miejsca przeznaczenia; 27 XI przy Studziance był świadkiem katastrofy berezyńskiej, oddał Napoleonowi listy ks. Bassano z wiadomościami, których tak długo cesarz był pozbawiony, i ruszył spowrotem do Wilna. Przybył tam wieczorem 28 XI prosto na bal, który wydawał ks. Bassano, ażeby ukryć pod pozorem wesołości istotny stan rzeczy, potwierdzony przez Abramowicza. Wiosną 1813 A. pełnił ważną misję wywiadowczą w Galicji. Brał udział w kampanjach odwrotowych 1813 i 1814 r.; za zasługi bojowe otrzymał 4 X 1813 r. Krzyż kawalerski polski i 5 XI 1813 Krzyż oficerski Legji Honorowej. Po powrocie do kraju ożenił się z Emilją z Bachmińskich Cichocką; w rezydencjach swoich, w Wornianach i w Wilnie, z przepychem i gustem urządzonych, prowadził wystawny dom otwarty. W 1818 r. zgromadzenie szlacheckie gub. wileńskiej wybrało A. do delegacji, mającej przedstawić Aleksandrowi I projekt polepszenia bytu włościan. W latach 1820–21 należał do wileńskich lóż masońskich. W czasie procesu filareckiego wysługiwał się Nowosilcowowi, w r. 1831 gubernatorowi wil., Chrapowickiemu, wreszcie gen.-gubernatorowi wil., Dołgorukiemu. 15 X 1835 zakończył życie samobójstwem przez powieszenie, czyteż został zamordowany w tajemniczych okolicznościach.
Boniecki, Herbarz; Uruski. Rodzina; Jankowski Cz., Powiat oszmiański. Petersburg 1895, III, 135 nn; »Kuryer Litewski« z 1812 r. nr 52, 55, 96; Iwaszkiewicz J., Litwa w 1812 r. Kr. i W. 1912 s. 174, 299, 423; Dirk von Hogendorp. Mémoires. La Haye, 1887, s. 324; Godart Roch, Mémoires. Paris b. r. s. 181; Bignon, Souvenirs. Paris 1864,1,246; Ernouf, Maret duc de Bassano. Paris 1884, s. 459 nn.; Gajewski Fr., Pamiętniki. P. b. r., I, 316; Fain, Manuscript de 1812, P. 1827, II; Frank J., Pamiętniki. Wil. 1913, II, 138; III, 16; Morawski St., Kilka lat młodości mojej w Wilnie. W. 1924, s. 144; Szumski St., W walkach i więzieniach. Wil. 1931, s. 42, 74; Puzynina, W Wilnie i dworach litewskich. Wil. b. r., s. 23, 55, 112, 206; Mościcki H., Pod znakiem Orła i Pogoni. Lw. 1923, s. 77; Archiwum Komisji historycznej. Kr. 1930, s. II, t. II, 168; »Tygodnik emigracji polskiej« Paryż 1835; Lelewel J., Listy. P. 1879, t. II, 89; Akta Komisji Rządowej Wojny, 1814–1815 r. Arch. Akt Dawnych w Warszawie.
Henryk Mościcki